April 2016. Wilt u T-shirts of mokken met het hoofd of de naam van Johan Cruijff als eerbetoon op de markt brengen? Dan moet u daarvoor een redelijke vergoeding betalen aan de Johan Cruyff Foundation. Althans, daarvoor pleit de Leidse hoogleraar Intellectueel Eigendomsrecht Dirk Visser.

foto’s piplayersshop.com

Wijziging Auteurswet

De wettelijke basis voor deze verplichting voor commercieel gebruik wil Visser creëren door de Nederlandse Auteurswet aan te passen. Volgens de hoogleraar moet er een apart Cruijff-artikel opgenomen worden. Om steun te zoeken voor zijn plannen is de auteursrechtspecialist een actie begonnen via de website www.IE-Forum.nl. Als Visser voldoende support krijgt voor zijn initiatief zal hij proberen via het Ministerie voor Veiligheid en Justitie en via Tweede Kamerleden de wetswijziging op de agenda te krijgen.

Peter Pan

Een wettelijke regeling die betrekking heeft op één persoon en één begunstigde is overigens niet uniek. Ook de Engelse Copyright Act kent een dergelijke bepaling. Volgens artikel 301 van deze wet komen alle inkomsten die voortvloeien uit het commerciële gebruik van Peter Pan tot in de eeuwigheid toe aan het Great Ormond Street Hospital for Sick Children in Londen. Ook voor Cruijff hoopt Visser zo’n eeuwigdurend recht af te dwingen.

Art. 14

Uiteraard heeft de hoogleraar ook al bedacht op welke plek het nieuwe Cruijffartikel in de Auteurswet moet worden ingevoegd: het wordt natuurlijk artikel 14. Dat kan prima volgens Visser, want het huidige artikel 14 is ‘tamelijk overbodig’ en kan eenvoudig hernoemd worden tot artikel 13b.

Cruijff van belang voor portretrecht

Visser is zijn actie voor het Cruijff-artikel niet alleen gestart vanwege de grote betekenis die de voetballer voor Nederland heeft gehad, maar ook voor de belangrijke rol die Cruijff heeft gespeeld bij de ontwikkeling van het portretrecht. In 2003 startte Cruijff een juridische procedure tegen uitgeverij Tirion om het fotoboek Johan Cruijff – De Ajacied uit de handel te laten halen. Hoewel Cruijff na 10 jaar procederen in 2013 bij de Hoge Raad uiteindelijk aan het kortste eind trok, leverde de kwestie wel hele belangrijke jurisprudentie op over het portretrecht.

Politieke steun

De eerste politieke steunbetuigingen voor het initiatief zijn overigens al binnen. Op 25 maart twitterde VVD-kamerlid Jeroen van Wijngaarden ‘Interessant idee voor apart #Cruijff artikel in de Wet’. De Johan Cruyff Foundation is op de hoogte gebracht van het initiatief maar heeft nog niet inhoudelijk gereageerd.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in NRC Handelsblad.