Octrooi

Een uitvinding is een technische oplossing voor een probleem. Een uitvinding  kun je beschermen met een octrooi (= patent). Op een octrooi worden vaak de uitvinders vermeld. Maar niet altijd. In Nederland en veel andere landen in Europa heeft de uitvinder het recht om genoemd te worden, maar de uitvinder mag ook aangeven dat hij niet vermeld hoeft te worden. Verder zijn er eigenlijk geen duidelijke juridische spelregels over.

Uitvinder

Maar wanneer ben je nu de ‘uitvinder’? Vaak houden we het er op dat een uitvinder een substantiële bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van de vinding.

USA

Anders dan in Nederland is de uitvinder in de USA héél belangrijk: het is verplicht om de uitvinder op het octrooi te vermelden. Heb je een substantiële bijdrage geleverd aan de ‘conception of the invention’ dan moet je een vermelding krijgen. Het onterecht weglaten van een uitvinder kan in een latere fase betekenen dat het octrooi ongeldig is.

Boswachter

Maar hoe zat het nu precies met de uitvinding waar Plasterk octrooi voor aanvroeg? In een recent interview in het FD legt Plasterk uit dat hij een idee had om naar zogenaamde “frameshifts” te kijken, een bepaald type kleine afwijkingen in het DNA. Hij vroeg bioinformaticus Koster van de UvA te zoeken in een enorme publieke database met allerlei genetische en klinische gegevens over kanker. Heel waardevol. Ik vergelijk de database gemakshalve even met een bos vol bomen, struiken en allerlei dieren waaronder misschien wel hele bijzondere; en de “frameshifts” vergelijk ik met een eenhoorn. Koster was de boswachter van het bos. Koster is  aan de slag gegaan om in dat bos te kijken of daar een eenhoorn te vinden was. Koster weet de weg in het bos. Plasterk weet wat hij zoekt of zou willen vinden in dat bos (een eenhoorn). Kennelijk is dat gelukt. Plasterk is met de vondsten (de eenhoorns) uit dat bos aan de slag gegaan.

Plasterk

Plasterk als uitvinder vermeld

Plasterk heeft bedacht hoe hij de eenhoorn kon temmen en gebruiken. In de realiteit betekent dat: hoe hij de vondst kon gebruiken voor het ontwikkelen van een vaccin. Daar heeft hij patenten op aangevraagd. Met alleen Plasterk als uitvinder.

Koster ook vermelden?

De vraag is nu of Koster daar óók als uitvinder op had moeten staan. Zoals ik hierboven uitlegde, hoeft dat dus niet altijd. In de USA hoeft dat alleen als Koster wezenlijk heeft bijgedragen aan de ‘conception of the invention’. De uitvinding en de octrooien waar het om gaat, lijken vooral op een vaccin gericht. Koster had in zijn eentje niet geweten dat hij moest zoeken naar eenhoorns. Wellicht had hij de eenhoorn kunnen vangen, maar zeker niet kunnen temmen. Het uitvinderschap van Koster is dus nogal subjectief en betwistbaar. Koster kan de weg vinden in het bos. Plasterk had het idee dat er een eenhoorn in zou kunnen zitten. Ze hebben (mogelijk samen) de eenhoorn gevangen. Maar het was Plasterk die hem wist te temmen. Dus het maar zeer de vraag of Koster vermeld had moeten worden.

Op het wetenschappelijk artikel wordt Koster overigens wel als auteur vermeld, maar voor een artikel gelden andere criteria dan voor het uitvinderschap.

Netjes?

Een andere vraag is natuurlijk: was het netjes geweest om een uitvinderschap aan te bieden aan Koster? Wellicht. Misschien is dat ook wel gebeurd. En kan Koster dan alsnog worden vermeld als uitvinder? Zeker, heel makkelijk: dan moet Plasterk gewoon een simpel briefje aan het Amerikaanse Patentbureau sturen. Dan is het opgelost.

Maar het premierschap is inmiddels vergeven.

Robbert-Jan de Lang. Ph.D.

EP&C Chiever

Foto Plasterk (banner) door: EU2016 NL from The Netherlands, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons
Foto Plasterk (tekst) door: EU2016 NL from The Netherlands, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Robbert-Jan de Lang

Robbert-Jan is een all-round, ervaren Octrooigemachtigde op veel chemische gebieden, maar met focus op voedingstechnologie. Robbert-Jan heeft tevens ruime ervaring als onafhankelijk expert in diverse octrooigeschillen en bewijsbeslagen.