Wat is portretrecht?

Het portretrecht geeft je het recht je te verzetten tegen publicatie van je portret. Als je ‘een redelijk belang’ hebt kun je de publicatie van je portret verbieden. Wat een ‘redelijk belang’ kan zijn, lees je verder op deze pagina.

Hebben alleen bekende mensen portretrechten?

Nee, ieder mens heeft portretrechten. Daar hoef je geen BN-er voor te zijn. Wel zal het zo zijn dat een beroemd persoon vaak eerder een ‘redelijk belang’ heeft om zich tegen gebruik van zijn portret te verzetten. Daarover hierna meer.

Portretrecht MB

Wat is een portret?

Een portret is een afbeelding van een persoon die in die afbeelding kan worden herkend. In de meeste gevallen zal het om een foto gaan, maar dat hoeft niet.

Kan een tekening ook een portret zijn?

Ja, het maakt niet uit hoe de afbeelding is gemaakt, of het nu een foto is of bijvoorbeeld een getekende karikatuur. Op het moment dat een persoon in een afbeelding of filmpje kan worden herkend, is er sprake van een portret.

Portretrecht JP

Kan een look-alike ook een portret zijn?

Ja, ook een look-alike kan een portret zijn. Dat is logisch, want een look-alike kan natuurlijk voor herkenning zorgen. In 2022 bepaalde de Hoge Raad dat de look-alike van Max Verstappen, die supermarkt Picnic in zijn commercial gebruikte, ook als portret van Verstappen kan worden beschouwd.

En als maar een klein deel van het gezicht is te zien?

Ja, ook alleen een klein deel van een gezicht kan al een portret zijn. Als de persoon nog steeds herkenbaar is, bijvoorbeeld door andere elementen op de foto, dan is er nog steeds sprake van een portret. In 2015 bepaalde de rechter dat een foto, waarop alleen de kin van Louis van Gaal te zien was, nog steeds als een portret van Van Gaal moest worden beschouwd. Adverteerder Interbest mocht de foto niet meer gebruiken.

Portretrecht beroemd persoon

En wat als je iemand alleen van achteren ziet?

Ook als je iemand alleen van achteren ziet, kan er toch sprake zijn van een portret. Het gaat om herkenbaarheid. In 2005 was Katja Schuurman het uithangbord van de Gouden Gids. Concurrent i-Local ging adverteren met een Schuurman-look-alike, die alleen van achteren was te zien. Maar door de context (o.a. de gele pagina) was duidelijk dat het naar Katja en de Gouden Gids verwees. Volgens de rechter was ook dit dan ook gewoon een ‘portret’ van Schuurman.

Wanneer kun je publicatie je portret verbieden?

Je kunt publicatie van je portret verbieden als je een redelijk belang hebt. Een redelijk belang kan bijvoorbeeld een privacy-belang zijn. Als een krant een reportage maakt over een nudistenkamp en dat illustreert met een foto waarop jij herkenbaar bij een ijskraam een Cornetto staat te eten, dan heb je waarschijnlijk een redelijk (privacy) belang om publicatie te verbieden. Maar ook als je foto bijvoorbeeld ongevraagd in een advertentie wordt gebruikt, bij een product waarmee jij niet geassocieerd wenst te worden, kan er sprake zijn van een redelijk belang. Dit belang moet altijd worden afgewogen tegen het belang van degene die het portret publiceert.

Portretrecht Katja

Kan een redelijk belang ook een commercieel belang zijn?

Ja, naast een privacy belang kan iemand ook een commercieel belang hebben. Dit speelt vooral bij bekende artiesten of sporters. Als hun portret zonder toestemming door iemand commercieel wordt gebruikt, heeft de sporter of artiest vaak een commercieel belang om zich te verzetten. Immers, normaal vraagt hij (of zij) geld om zich aan een product te verbinden. Dat mist hij nu en daarom heeft hij een redelijk, commercieel belang om tegen dit gebruik op te treden. Zo wist voetballer Edgar Davids in 2017 het computerspel Lucian ADC te verbieden waarin gebruik werd gemaakt van een look-alike van hem.

Als mijn portret wordt misbruikt, wat moet ik dan doen?

De adviseurs van Chiever kunnen je adviseren bij vragen over portretrecht en kunnen ook een inschatting maken of er sprake is van een inbreuk op je rechten. Als dat zo is kunnen wij de wederpartij gemotiveerd verzoeken publicatie te stoppen. Mocht de wederpartij niet meewerken, dan kan uiteindelijk alleen de rechter de ander dwingen de publicatie te stoppen.

Portretrecht
Portretrecht

Heb je een vraag over portretrecht?

Word je portret misbruikt? Wil je een publicatie van je portret verbieden? Of heb je een andere vraag over het portretrecht? Laat je dan adviseren door Chiever en neem contact met ons op!

mr. Bas Kist Senior Trademark Attorney (Partner) +31 (0)20 8204000

Het contactformulier kan niet weergegeven worden omdat cookies niet zijn geaccepteerd. Klik hier om cookies te accepteren.